Omgaan met trans­generationeel trauma

Wellicht vraag je je af af wat koken met transgenerationeel trauma te maken heeft. Op het eerste gezicht helemaal niets natuurlijk, maar het gaat hier om iets diepers. Mijn oma was uitermate perfectionistisch en hanteerde bijzonder hoge standaarden voor zichzelf, haar kinderen én voor het eten dat op tafel kwam. Alhoewel dat resulteerde in heel wat bewonderenswaardige resultaten en overheerlijke maaltijden, was er wel degelijk een keerzijde voor haar kroost: die lat lag wel heel erg hoog. Het moet pijnlijk geweest zijn om als kind herhaaldelijk te moeten horen en voelen dat wat je doet of presteert nét niet goed genoeg of – erger - helemaal ondermaats is.

Is mijn oma dan een vreselijk mens? Nee, helemaal niet. Perfectionisme is een copingsmechanisme dat helpt om bepaalde uitdagingen het hoofd te bieden. Aan uitdagingen was er tijdens de woelige oorlogsjaren in elk geval geen gebrek. Het streven naar perfectie was voor mijn oma een manier om veiligheid te scheppen voor zichzelf. Moeders willen het beste voor hun nakomelingen, en dus trok ze de lijn door naar haar kinderen, en die op hun beurt naar hún kinderen.

We bevinden ons midden in de transitie van het Vissen- naar het Aquariustijdperk. Door ons groeiend bewustzijn beseffen we meer en meer dat we goddelijke wezens zijn, dat alles een ziel heeft en dat alles met elkaar verbonden is. Transgenerationeel trauma helen begint dan ook bij het aanschouwen van 'the bigger picture'.

1. Confrontatie

Confronteer jezelf met de pijn in je bloedlijn. Wat zijn – in jouw geval - de familiepatronen waar je niet kunt naast kijken? En welke invloed hebben deze patronen op je welzijn? Welke familietrekjes zijn pijnlijk voor je? Welke familiegeheimen blijven al jaren rondwaren in de nevelen van het onderbewustzijn? Verdrongen ervaringen binnen je familie kenmerken zich door de aanwezigheid van schaamte, schuld, woede, verdriet... Zoek hulp als het niet duidelijk is wat er precies speelt. Sommige hulpverleners zijn gespecialiseerd in familiekwesties. Met behulp van familieopstellingen kom je bijvoorbeeld vaak snel tot de kern van het probleem.

2. Research

Ga op onderzoek uit. Bevraag oudere familieleden over het verleden en blijf doorvragen, ook wanneer je op eventuele taboes stuit. Verder is het belangrijk om ook de tijdsgeest in beschouwing te nemen, om zo de samenhang te ontdekken tussen bepaalde gedragspatronen en het klimaat waarin je voorouders moesten leven (denk bijvoorbeeld aan oorlog, racisme, misbruik, de invloed van de katholieke kerk, industrialisering, enz.). Hierdoor verkrijg je een dieper inzicht in je eigen roots en dat helpt om je voorouders te zien in het licht van hun kwetsuren. Zo kan je vooroordelen loslaten.

3. Doorvoelen

De pijn, van welke aard dan ook, doorvoelen is een belangrijke sleutel in het proces van traumaheling. Het probleem erkennen is één ding, maar de bereidheid om gestolde tranen te laten stromen, is nog iets anders. Vastgeroeste energie kan zomaar vrijkomen onder de vorm van woede, schaamte, angst of diep verdriet. Dit is een kans om die emoties ook daadwerkelijk te voelen, iets wat je voorouders om de een of andere reden nog niet (helemaal) konden. Dat is heling. Het is aangewezen om dit te doen binnen een veilig kader, bijvoorbeeld in het bijzijn van een professionele therapeut.

4. Eren

Onze voorouders hadden geen toegang tot de brede waaier aan hulpverlening die we vandaag kennen. Zij dienden op hun eigen manier te leren omgaan met heftige trauma’s. Hun onwetendheid heeft onmiskenbaar sporen achtergelaten in de daaropvolgende generaties. Het eren van je voorouders is een krachtig gebaar waarmee je niet enkel een zware last van je eigen schouders afwerpt, maar waarmee je eveneens je hart opent voor al het mooie dat je wel hebt meegekregen. Zo toon je je dankbaarheid voor de gaven die je van je (voor)ouders hebt meegekregen.