Yoga als levenskunst: de 5 Yama's als richtlijnen voor een leven in balans

Dat haakt meteen aan op de eerste Yama, Ahimsa, dat staat voor geweldloosheid. Het uitgangspunt van geweldloosheid is anderen geen pijn doen. Met anderen worden dan niet alleen andere mensen bedoeld, maar alle levende wezens. In veel gevallen wordt dan verwezen naar het idee van vegetarisch of veganistisch eten. Maar tijdens mijn ontdekkingsreis langs het Achtvoudige Pad leerde ik dat er nog iets veel belangrijkers is: jezelf geen pijn doen. Want als je steeds bezig bent om andere levende wezens geen pijn te doen, bestaat de kans dat je jezelf wel afwijst en daarmee pijn doet. Zelfliefde en zelfacceptatie zijn dus belangrijke facetten van een geweldloos leven, en daarmee soms belangrijker dan vegetarisch eten. Misschien functioneert je lichaam zelfs beter als je af en toe wél vlees eet; ontzeg het jezelf niet in dit geval.

Je waarheid ontdekken kan alleen maar als je weet wat belangrijk voor jou is en wat je lichaam nodig heeft. Dat lukt enkel als je door middel van Satya je eigen wijsheid verder ontwikkelt. Ieder mens heeft een enorme innerlijke wijsheid tot zijn of haar beschikking, maar het wordt je niet geleerd hoe je ernaar moet luisteren. Als je het yogapad begint te bewandelen, word je uitgedaagd om juist op zoek te gaan naar je eigen waarheid, te luisteren naar je innerlijke stem en van daaruit bepaalde keuzes te maken. Hoe meer je dat doet, hoe dieper die ontwikkeling gaat. Hoe meer je je eigen waarheid gaat leven, hoe meer je ontdekt wat belangrijk is voor jou. Dit is een levenslange reis, omdat je door te luisteren en je te verbinden met je eigen wijsheid steeds weer nieuwe dingen leert. Of juist afleert.

Met onze hedendaagse manier van leven, is het zo eenvoudig om naar anderen te kijken. Of je het nu wilt of niet, via alle media krijg je zoveel informatie binnen dat het soms lastig wordt om naar jezelf te luisteren. Dan ga je dingen doen omdat een ander ze ook doet, terwijl het helemaal niet bij je past. Je krijgt verlangens of ideeën die in feite niet bij je horen, en dat komt omdat je eigen wijsheid nog niet voldoende is ontwikkeld.

De derde Yama, Asteya, gaat over niet stelen en houdt in dat je niets neemt dat een ander toebehoort. Soms lijkt het makkelijker om zomaar het idee van een ander over te nemen, maar niet zelden snijd je jezelf daarmee in de vingers en blijkt het na een tijdje dat dat idee helemaal niet jouw ding is. Hoe minder je naar anderen kijkt, hoe meer je de blik naar binnen richt, hoe dichter je bij jezelf komt en hoe authentieker je leeft.

Die authenticiteit bekrachtigen, daar gaat de vierde Yama over. Brahmacarya staat voor in kuisheid leven. Het gaat over je seksuele energie op de juiste manier hanteren. Over jezelf niet aan een ander weggeven, omdat je denkt dat seks de weg is om je te verbinden, maar juist voelen hoe je seksuele energie op de krachtigste en gezondste manier stroomt.

Het kan zijn dat je een periode celibatair leeft, waardoor je echt al je energie kunt voelen. Het kan ook zijn dat je seks wel als een ingang gebruikt voor je eigen creatieve ontwikkeling, maar dan betekent het dat je seks heel bewust inzet, en niet alleen maar seks hebt om een orgasme te krijgen.

Als je weet wie je bent, in liefde met jezelf leeft en weet wat je echt nodig hebt, dan kom je bijna vanzelf tot de laatste Yama, Aparigraha, wat bezitloosheid betekent. Hoe meer je in contact bent met jezelf, hoe eenvoudiger het wordt om in te zien dat je niet alles nodig hebt wat je denkt nodig te hebben. Vrijheid in je lichaam en geest betekent dat je niet hunkert naar een zoveelste nieuwe auto of designertas, of elke week nieuwe kleding nodig hebt. Je ziet dat wat je hebt voldoende is en vervangt het enkel als het echt nodig is.

Onze huidige maatschappij is gericht op consumptie en alleen als we echt contact maken, zullen we begrijpen dat het niet is wat we nodig hebben. Vaak zijn de mensen die het minst bezitten het gelukkigst. Hoe dat komt? Ze hebben minder zorgen, want veel spullen betekent ook steeds maar weer veel geld verdienen om de spullen te vernieuwen, te repareren of te vervangen. Die bezitsdrang is schadelijk voor de wereld en totaal overbodig. Juist door minder te bezitten, kun je veel meer aandacht besteden aan je innerlijke werk en je unieke talenten in de wereld zetten.