Samadhi: wanneer meditatie je echt verandert

De Engelse term 'diepe meditatie' is nogal misleidend, omdat het enkel de indruk wekt van een echt goede meditatie. Het oorspronkelijke Sanskrietwoord 'Samadhi' wordt evenwel heel duidelijk beschreven als een zeer specifieke en volledig abnormale, hybernerende staat van innerlijke absorptie. Samadhi is de culminatie van alle yogaoefeningen en brengt ons voorbij de beoefening. Samadhi is wat een Yogi tot een meester in yoga maakt.

Levenslessen als spirituele transformatie

Het leven zelf leert ons, transformeert ons, vormt ons voortdurend. Maar dat kan beide kanten op: naar meer blokkades of meer doorstroming, gehechtheid of onthechting, illusie of waarachtig zijn. Alle yoga- en andere spirituele disciplines, alle therapieën en healings, alle wijsheid en idealen dienen dus hetzelfde doel. Ze transformeren onze onderbewuste programmering geleidelijk naar meer universele intelligentie, vrede en geluk, of dat nu direct of indirect gebeurt.

Niettemin is het loslaten van de veelheid aan diepe gehechtheden van onze onderbewuste persoonlijkheid een onmogelijke opgave zonder de ultieme transformerende kracht van diepe meditatie. De Yogasoetra's van Patanjali, het meest centrale yogageschrift, stellen duidelijk dat de eeuwige waarnemer zichzelf pas volledig kan kennen als de aandacht volledig kan worden teruggetrokken van zijn objecten, oftewel van al het andere.

Innerlijke verandering en een glimlach van binnenuit

Na die ervaring vertonen mensen vaak vrij fundamentele veranderingen in hun persoonlijkheid. Een nogal twijfelende, timide aard kan volledig verdwijnen, tot verbazing van iedereen. Een vorm van zelfsabotage, zoals frequente weerstand tegen de juiste lichaamszorg, is plotseling verdwenen. Nieuwe talenten in kunst en muziek kunnen worden ontdekt. Spirituele boeken die voorheen moeilijk te begrijpen waren, lijken nu volledig transparant. En bovenal, een glimlach komt zoveel gemakkelijker naar voren. In de eerste uren of dagen na een ware Samadhi-ervaring lijkt die glimlach op ons gezicht geplakt. Terwijl we terug in de wakende staat zijn, voelen we ons nog steeds sterk verbonden met die andere plek die we net hebben bezocht. Het hele universum ziet er daardoor grappig uit, maar is toch zo ontzettend liefelijk. Vandaar de glimlach.

De winterslaap van de ziel

De Samadhi-toestand is vergelijkbaar met de winterslaap van dieren. Het houdt eveneens het uitschakelen van het fysieke lichaam in, wat niet het geval is tijdens diepe slaap. Na een tijdje stopt zelfs het hart, de ademhaling, alles behalve de kleinste trillingen.

Samadhi begint dus wanneer de bewuste geest in slaap valt en we ons lichaamsbewustzijn verliezen, samen met onze verbinding met de zintuigen. Het is als slapen zonder te slapen, maar het is anders dan dromen, omdat de bewuste geest niet langer actief is. Elke andere diepe ervaring, terwijl we ons er nog steeds van bewust zijn dat we daar zitten, is geen Samadhi.

Een nieuw begin van verlichting

Onze eerste Yogische Samadhi zal een levensveranderende ervaring zijn, terwijl het slechts een nieuw begin is. Om het uiteindelijke doel van verlichting te bereiken, is het cumulatieve effect van meerdere Samadhi's nodig. Samadhi is ook niet het eindpunt, omdat het vele niveaus kent en een geleidelijk loslaten van alle lagen van ons bestaan inhoudt. Hoewel de eerste ervaring slechts een paar minuten duurt, bewegen we geleidelijk naar steeds langere trances die vele uren, zo niet langer, kunnen duren.

Met vaak verbazingwekkende snelheid zal dit proces onze persoonlijkheid veranderen, totdat deze uiteindelijk zo ontspannen en flexibel wordt dat ze geen relevant bestaan meer heeft. Dan wordt gezegd dat we de natuurlijke Samadhi bereiken, waarbij de trance zich uitstrekt tot de wakende toestand.

Toch is Samadhi niet iets wat we kunnen doen. We kunnen alleen de omstandigheden creëren om het te laten gebeuren. Hoewel we dat kostbare juweel dus nooit uit het oog mogen verliezen, kunnen we er niet te gulzig naar zijn. Uiteindelijk heeft wilskracht er niets mee te maken. Loop op je tenen, maak geen geluid, jaag niet weg wat niet te vinden is.

Wanneer oefening genade wordt

Nadat we onze eerste ervaringen met diepe meditatie hebben opgedaan, wat vrij snel kan gebeuren, wordt het weer moeilijker. Eerlijk gezegd kost het de meeste mensen jaren van aanhoudende oefening om Samadhi onder de knie te krijgen, zelfs met wat beginnersgeluk. Om de kracht te hebben om onszelf bewust tot het punt te brengen waar de genade van Samadhi kan gebeuren, kost tijd en moeite. Voor mijn oorspronkelijke leraar Harish Johari duurde het slechts ongeveer 10 minuten om Samadhi te bereiken, waarna we bij hem geen hartslag of ademhaling meer konden waarnemen.

Dus, we blijven geduldig. We beseffen dat dit de grootste ambitie is, de praktische uitdrukking van het ultieme verlangen naar bevrijding. De meeste mensen zijn er helemaal niet klaar voor om deze uitdaging aan te gaan. De meeste mensen die geïnteresseerd zijn in meditatie, kunnen niet omgaan met dat soort verwachtingen en de frustraties die het met zich kan meebrengen. Niet zo vele mensen bereiken zo de staat van Samadhi, terwijl het ieders geboorterecht is. Geen enkele yogabeoefenaar zou er ooit aan moeten twijfelen.

Nieuwsgierig naar meer?

Ontdek de boeken van Peter Marchand, Samadhi - The Deep Meditation Handbook, Volume I en II.