Van geloven naar weten: een noodzakelijke switch in coronatijden

Zo’n zeventig jaar geleden liep mijn moeder met haar klasgenoten van de lagere meisjesschool door hun grijze provinciestadje op weg naar het zwembad. Ze werden zorgvuldig in de pas gehouden door een non van middelbare leeftijd in lang zwart habijt en zwarte kap met witte binnenkraag rondom haar vertoornde gezicht. Op hun weg lag een lingeriewinkel. Volgens mijn moeder lagen daar in de etalage hooguit een paar vleeskleurige ‘soutiens’ en ‘combinaisons’ uitgestald, in elk geval niets waar een nieuwsgierige tienjarige meisjesgeest van het spoor der fatsoen zou kunnen afglijden naar duistere krochten van immoraliteit. Per slot van rekening zouden voor de meesten van hen luttele jaren later die onderste kledingstukken tot de normale garderobe gaan behoren.

Toch gebeurde daar op die wandelgang iets vreemds. Op het moment dat de klasgroep de lingerie-etalage naderde, maande de non de meisjes ten strengste aan hun gezichten naar de andere kant te wenden. Het werd hen verboden naar het vrouwenondergoed te kijken, want dat was zondig, althans volgens de non, volgens de leer van de Kerk. Was er toch een kind dat de curieuzeneus in zichzelf niet kon weerstaan en vanuit haar ooghoeken een glimp op het 'verboden' venster durfde te werpen, dan moest ze zich schamen en zou ze door God en zijn gezant op Aarde worden gestraft. Die dreigementen maakten indruk op de meisjes, waardoor de meesten algauw bij elke passage naar het zwembad keurig de blik draaiden naar de pantoffelwinkel aan de overkant van de straat.

Mijn moeder vertelt het nu met rollende ogen en een poging tot relativering. ‘Maar ze maakten ons eigenlijk bang en vies van ons eigen lijf. Het was een zonde om naar vrouwelijke vormen te kijken, laat staan om ze te hebben.’ Het steekt haar nog altijd.

Het is tijd voor een nieuwe fase in ons mens-zijn. We hebben ontzettend veel geleerd van wat ons van buitenaf is aangereikt, niet het minst de (klassieke) wetenschap en laten we daar ook het goede van bewaren. Maar het is tijd om ook de schaduwzijden onder ogen te zien van systemen die op macht en onderdrukking zijn gebaseerd. Hoe vrij zijn wij werkelijk, nog los van de coronamaatregelen? Hoeveel macht geven wij uit handen, in elk aspect van ons leven: gezondheid, lichamelijke en psychische integriteit, (over)werken voor (over)consumptie,…? Hoeveel welzijn levert ons dat op? Hoeveel innerlijke kracht voelen wij nog? Hoeveel meer antidepressiva moeten nog over de toonbank gaan vooraleer we stop zeggen tegen dit - in zekere zin - slavenleven?

Het is tijd om te weten. Tijd om in ons eigen licht te gaan staan, als mens en als mensheid. Om te gaan stralen vanuit wie we in wezen zijn: vrij en verbonden, elk met zijn unieke gaven en talenten. Tijd om te leven volgens wie wij zijn en wat we de wereld te bieden hebben in plaats van volgens wat de wereld, onze omgeving, van ons verwacht. Tijd om te leren voelen wat waar is en wat niet, wat klopt en wat niet. Tijd om te leven vanuit ons hart, met de steun van ons verstand. Tijd om ons lichaam op te waarderen als bron van diepe wijsheid, in plaats van het volledig afhankelijk te maken van een externe macht, of die nu Kerk, wetenschap of farma-industrie heet. Het is tijd voor blije, vrije individuen die elk vanuit hun persoonlijke kracht bijdragen aan een nieuwe Aarde.

Dat kan alleen als we ook onze eigen schaduwen onder ogen durven te zien, individueel en collectief. Als we durven te kijken naar wat ons afremt, blokkeert of angstig maakt, onze trauma’s durven te helen, de macht terugnemen die we ooit hebben weggegeven. Als we die balans tussen licht en donker in ons hart kunnen integreren, staan we ijzersterk, om van daaruit ook niet enkel het licht maar ook de schaduw van de samenleving te durven aanschouwen. Een eeuwenoud tijdperk is op zijn einde gekomen. Een tijdperk waarin geld, status en controle als heersende principes golden, waar macht bepaalde wie of wat je was en betekende als mens. Een waar een retoriek van schuld, schaamte en boete je klein hield. Het is tijd voor een ‘nieuw normaal’, waarin gelijkwaardigheid richtinggevend is, naast vrijheid en verantwoordelijkheid. Het is tijd om in onze eigen grootsheid te gaan staan en de wereld beter achter te laten dan hoe we hem hebben aangetroffen.