Dromen en narcisme • deel 1

Mevrouw N. vertelt: ‘Mijn hele leven is een aaneenschakeling van ellende. Aangerand en mishandeld door mijn vader. Dagelijks gepest, fysiek geweld, doodsbedreigingen. Op mijn 28ste bij de geboorte van mijn zoon bijna overleden. Van 2016 tot 2022 gestalked, mishandeld, aangerand, voor 11.000 euro opgelicht, dakloos geweest, zes advocaten, vechtscheiding, deurwaarder, vriendschapsvoorstellen met seks, masturberende mannen in een hostel. Twee zelfmoordpogingen, medicijnvergiftiging, spasmen in nek, kaak en arm. Beschuldigd van diefstal, bedreigd met de dood en zwaar psychisch mishandeld door mijn nicht gedurende tien weken. Ik kon ook niet meer bij mijn moeder komen die leed aan ALS.'

Als je zulke akelige dingen wordt aangedaan, is het niet heel verwonderlijk dat mensen nare dromen kunnen krijgen. Ook mevrouw N. had veel nachtmerries waarvan dit er een is. Ze vertelt haar droom: ‘Vlak voor mijn nicht stierf, droomde ik dat ze als een demon uit me kwam. Ik zag haar ogen in haar met brandwonden verminkte gezicht en de enige manier om haar uit me te krijgen was door een glasscherf in mijn rug te steken.’

Dit vertelde ik haar: ‘Je nicht (niet overleden in het echt) is niet je nicht in je droom, maar je schaduw. Het betekent dat je iets niet wil of kunt inzien in het dagelijkse leven. Ik neem voor het gemak aan dat ze (ongeveer) van jouw leeftijd is. Je schaduw is namelijk iemand van (ongeveer) dezelfde leeftijd en van dezelfde sekse.

Een demon is iets kwaadaardigs en wat nu zo mooi is: het komt uit je. Het zijn jouw verkeerde gevormde gedachten en/of gevoelens die uit jou komen. Nu is het natuurlijk niet heel raar dat je verkeerd gevormde gedachten en/of gevoelens hebt/had. Als er al je hele leven tegen je aan wordt getrapt, ga je erin geloven. Daar kan je niets aan doen.'

(lees verder onder de advertentie)

'Ik zal je iets persoonlijks vertellen. Vorig jaar in augustus (2022) kreeg mijn oudste dochter te horen dat ze lymfeklierkanker had (Hodgkin). Er was 98 % procent kans op genezing, wel moest ze chemo en bestralingen krijgen. Dat betekende dus dat haar haar uit zou vallen. Nog net niet dramatisch. Om het verhaal voor jou duidelijk te maken, we noemden de chemo geen chemo, maar betermaker. De pruik die ze zichzelf aanmat was geen pruik, maar een haarwerk. Met andere woorden, je kunt je hersenen (tot op zekere hoogte) voor de gek houden. Dat heb ik ooit eens gelezen. Gelukkig is het allemaal goed afgelopen.

Wat jij kan doen, is je hersenen voor de gek houden door te zeggen dat jouw innerlijke verwonding niet blijvend is. En dat doe je door steeds te zeggen: ‘Ik ben N., ik ben goed, ik ben sterk.’ Nu ben je misschien niet altijd even sterk, maar het is wel positief en dat is precies wat jij nodig hebt. Het is het mooiste als je hierbij steun krijgt van je huisarts of bijvoorbeeld een EMDR-therapeut.

De enige manier om de schaduw uit je te krijgen, is door een glasscherf in je rug te steken. Helemaal niet erg. Weet je waarom niet? Bij de rug begint volgens Jung de sfeer van het onbewuste. Alle magische werkingen, zoals boosaardige aanvallen, komen van achteren; daarom droegen oude volken rugamuletten’.

Een glasscherf betekent dat je al door een pijn heen bent gegaan (iets is in diggelen gevallen = door een pijn heen). Wat dit beeld betekent: je moet door een pijn heen in wat jou is aangedaan wat betreft het niet kunnen doen wat jij goed en belangrijk vindt.

Jij bent de enige die van de innerlijke pijn af komt door nog eens door een innerlijke pijn te gaan. Zo mooi is, je kunt dit. Dat is echt waar, want anders zag de droom er heel anders uit, geloof me maar.’

Mevrouw N. had nog een droom. Ze vertelt: ‘Als kind droomde ik altijd dat ons huis in brand stond en ik de brandweer moest bellen. Mijn ouders bleven in de kamer zitten.’

Dit is wat ik haar verteld heb: ‘In je droom staat jullie huis in brand. Dit alleen al geeft mij genoeg redenen om te denken: dit is verontrustend. Als een volwassene droomt dat zijn huis in brand staat, kan dit heel goed betekenen dat hij vol met passie zit. Vuur betekent namelijk onder andere passie. Vuur is ook louterend en dikwijls positief. Een kind hoeft zich niet bezig te houden met loutering, dat moet gewoon kunnen spelen en fijn naar school kunnen gaan. Maar dromen over vuur kan ook betekenen dat er agressie in het spel is.

Een huis betekent jijzelf, het is jouw innerlijk. Je moet de brandweer bellen. Het hangt er helemaal vanaf of dit lukt of niet. Als het je lukt om iemand te bellen, betekent het dat je contact hebt met je onbewuste. Kan je niemand bellen, dan is er geen contact met je onbewuste. In het persoonlijke onbewuste ligt alles opgeslagen wat je ooit hebt gevoeld en gedacht. Als je er geen contact mee hebt, is dat niet meteen verontrustend, maar als je een trauma hebt opgelopen, dan is het een ander verhaal.'

Tijdens het lezen van het boek 'Bewonder mij!' van Eddie Brummelman dacht ik ineens: hoe komt het dat narcisme niet is uitgestorven? Immers, narcisten vertonen akelig gedrag en manipuleren in hun voordeel. Dat is evolutionair helemaal niet tactisch omdat ze uiteindelijk alleen komen te staan. Evolutionair gezien alleen op de steppe en dus dodelijk.

Omdat ik hierop niet het antwoord weet, ben ik ten rade gegaan bij psychologe Marloes Beaard-Rommens. Voordat ze verder ging op mijn vraag vertelde ze eerst dit: ‘Mensen met een narcistische persoonlijkheid laten vaak manipulatief, minachtend en opzichtig gedrag zien. Aanzien, macht en bewondering zijn erg belangrijk voor ze. Het gedrag van deze mensen komt echter voort uit een instabiel zelfbeeld en een innerlijke onzekerheid. Zij hebben het applaus van anderen nodig om met deze onzekerheid om te gaan. Zij zoeken vaak mensen om zich heen die niet al te veel wensen voor zichzelf hebben zodat zijzelf de ‘belangrijkste persoon’ blijven.'

In deel 2 zal je het verschil lezen tussen narcistische persoonlijkheidstrekken en een narcistische persoonlijkheidsstoornis.

Je komt te weten dat je niet narcistisch wordt geboren, dat duid ik met voorbeelden van slachtoffers die vertellen over de trauma's van hun narcistische vader, moeder, ex of vriend(in). Ook lees je dromen van slachtoffers (uiteraard met hun toestemming) waaruit blijkt dat er veel meer aan de hand is dan ‘alleen maar’.

Psychologe Marloes Beaard-Rommers beantwoordt mijn vraag: 'Kan je een beetje narcistisch zijn'?

• Eddie Brummelman – Bewonder mij! – Uitgeverij Nieuwezijds Amsterdam
• Julia Shaw – Het kwaad – De psychologie van onze duistere kant – Uitgeverij Prometheus Amsterdam
• Klausbernd Vollmar – Handboek der Droomsymbolen – Uitgeverij Schors
• Geboeid door narcisme – Diane Ruthgeerts – Gompel & Svacina Bv

• Narcisme • Ga je lopen of kijk je verder?
• Karma & Reïncarnatie: de spirituele ontwikkeling na een narcistische relatie
• Me, Myself and I: het verloop van een narcistische relatie